چرا در دوره پریودی (قاعدگی) دچار سردرد می‌شویم؟

نوسانات هورمونی می‌تواند تغییرات زیادی در چرخه قاعدگی ایجاد کند. از این رو برخی از زنان، ممکن است به دنبال این نوسانات هورمونی در این زمان دچار سردرد شوند. این سردرد می‌تواند در روزهای قاعدگی اتفاق بیفتد. یکی از انواع آن سردرد تنشی است، که اغلب به دلیل استرس ایجاد می شود. این سردرد شبیه به یک نوار سفت در اطراف پیشانی احساس می‌شود. در برخی مواقع زنان بعد از قاعدگی به دلیل از دست دادن خون و کاهش سطح آهن بدنشان دچار سردرد می‌شوند.

اما در میان انواع مختلف سردردهایی که ممکن است در طول دوره قاعدگی رخ دهد، سردرد هورمونی و میگرن قاعدگی شایع‌ترین نوع آن است. اما آیا راه درمانی برای این عارضه وجود دارد؟

علت سردردهای دوران قاعدگی

تغییر در سطح هورمون‌های بدن می‌تواند باعث سردرد هورمونی و میگرن قاعدگی شود. هورمون‌ها بسیاری از عملکردهای بدن زنان را تنظیم می‌کنند. زنانی که در دوره قاعدگی سردرد دارند، ممکن است قبل از سیکل، در طول سیکل یا بعد از سیکل هم دچار سردرد شوند. سردرد قاعدگی، ناشی از تغییر سطح استروژن و پروژسترون است. استروژن یک هورمون جنسی زنانه است که از طریق جریان خون حرکت می‌کند و پیام ها را به قسمت های مختلف بدن می‌رساند.
سطح استروژن در اواسط چرخه قاعدگی در بدن افزایش می‌یابد. پروژسترون یکی دیگر از هورمون‌های مهم است. افزایش سطح این هورمون به کاشت تخمک در رحم کمک بسیاری می‌کند.

پس از تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان)، سطح هورمون‌ها کاهش می‌یابد. سطح استروژن و پروژسترون درست قبل از قاعدگی در پایین‌‌ترین میزان خود قرار دارد. همین امر باعث می‌شود برخی از زنان در این دوران بیشتر دچار سردرد شوند. بسیاری از زنان در دوران یائسگی یا پیش از یائسگی هم به دلیل افت هورمون‌ها دچار سردرد می‌شوند. بارداری می‌تواند موجب سردرد‌های خفیفی شود. در این دوران سطح هورمون‌ها در طول ۹ ماه نوسان بسیاری خواهند داشت.

سردرد هورمونی در مقابل میگرن قاعدگی

در حالی که سردرد هورمونی و میگرن قاعدگی هر دو ناشی از نوسانات هورمونی هستند، تفاوت بین این دو تنها در میزان شدت سردرد است. سردرد هورمونی ممکن است خفیف تا متوسط ​​باشد و باعث درد آزاردهنده‌ای در سر شود. این موضوع می‌تواند با روال زندگی روزمره تداخل بسیاری داشته باشد.
از سوی دیگر، میگرن قاعدگی می‌تواند فرد را در انجام کارهای روزمره ناتوان کند. در حال حاضر هم میگرن قاعدگی حدود ۶۰ درصد از زنان را تحت تاثیر قرار داده است. 

اگر به طور منظم حملات میگرنی را تجربه می‌کنید، ممکن است مستعد ابتلا به میگرن قاعدگی باشید. میگرن قاعدگی با میگرن معمولی تفاوت دارد.
میگرن قاعدگی با ضربان شدید مشخص می‌شود و از یک طرف پیشانی شروع شده و به سمت دیگر حرکت کند. میگرن قاعدگی می‌تواند باز نگه داشتن چشمان، کار کردن یا حتی فکر کردن را دشوار کند. علائم دیگر میگرن قاعدگی عبارتنداز:

• حالت تهوع
• استفراغ
• حساسیت به صدا
• حساسیت به نور روشن

در بسیاری از مواقع در زمان میگرن قاعدگی، ممکن است علائم معمولی قاعدگی را تجربه کرد:

• خستگی مفرط
• درد مفاصل یا درد عضلانی
• یبوست یا اسهال
• هوس‌های غذایی
• تغییرات خلق و خوی

درمان سردرد در دوران قاعدگی

درمان سردرد هورمونی و میگرن قاعدگی به شدت آن بستگی دارد.

• مسکن‌های بدون نسخه اغلب می‌توانند در این زمینه موثر عمل کنند. این داروها همچنین می‌توانند سردردهای تنشی و سردردهای ناشی از سطح پایین آهن در بدن را کاهش دهند.

• داروهای متوقف کننده درد و التهاب عبارتند از: ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم، آسپرین، استامینوفن

• کافئین یکی دیگر از داروهای موثر برای سردردهای هورمونی است. خوردن شکلات و نوشیدن چای یا نوشابه کافئین‌دار ممکن است ناراحتی شما را از بین ببرد. در واقع، برخی از داروهای PMS حاوی کافئین هستند.
  مصرف بیش از اندازه از کافئین اعتیاد آور است و می‌تواند باعث وابستگی فیزیکی شود. قطع ناگهانی کافئین بعد از قاعدگی هم می‌تواند باعث سردرد مجدد شود.
• استفاده خودسرانه از دارو ممکن است تاثیری در درمان میگرن قاعدگی شما نداشته باشد. از این رو بهتر است برای درمان بیشتر به پزشک مراجعه کنید. پزشک می‌تواند مکمل استروژن (استرادیول) را برای اصلاح عدم تعادل تجویز کند.

اگر از قرص ضدبارداری استفاده می‌کنید، حذف این دسته از داروها ممکن است بضه تعادل سطح هورمون شما و توقف میگرن قاعدگی کمک بسیاری کند.

داروهای مورد استفاده برای درمان میگرن قاعدگی

برای بهبود سردردهای قاعدگی بهتر است داروها با را مشورت پزشک و دوز مشخص شده استفاده کنید. داروهای مورد استفاده برای درمان میگرن قاعدگی عبارتنداز:

• مواد افیونی
• تریپتان‌ها
• گلوکوکورتیکوئیدها
• دی هیدروارگوتامین و ارگوتامین

اگر با مصرف این داروها دچار استفراغ یا حالت تهوع شدید بهتر است به پزشک مراجعه کنید. 

راه‌های درمان خانگی سردردهای دوران قاعدگی

در کنار دارو درمانی مصرف داروهای سنتی و درمان خانگی می‌تواند به بهبود این علائم کمک بسیاری کند:

• کمپرس یخ
  یک کیسه یخ را در یک حوله بپیچید و آن را روی پیشانی خود قرار برای مدت ۱۰ دقیقه قرار دهید. این کار به کاهش التهاب و احساس درد کمک بسیاری می‌کند. 
• تمرینات آرامش بخش
  ورزش هایی مانند مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق می‌توانند عضلات شما را شل کنند، تنش را کاهش دهند و علائم سردرد را بهبود بخشند.
  ورزش می‌تواند موجب کنترل ضربان قلب و فشار خون شود. 
• طب سوزنی
  طب سوزنی شامل قرار دادن سوزن‌های ریز در نقاط مختلف بدن است.  طب سوزنی می‌تواند فشار در سراسر بدن را آزاد و ترشح اندورفین را تحریک کند. هورمونی که به طور طبیعی توسط بدن تولید می‌شود و به شما در مقابله با استرس و درد کمک می‌کند.
• استراحت کافی داشته باشید
  خواب کم می‌تواند موجب سردرد شود و حتی سردرد را بدتر کند. بدن یک انسان بالغ به حداقل هفت تا نه ساعت خواب در هر شبانه روز نیاز دارد. سعی کنید محیط خواب را برای استراحت مهیا کنید. تلویزیون و چراغ ها را خاموش کنید. 
• ماساژ درمانی
  ماساژ درمانی می‌تواند آرامش عضلانی را تقویت کند و تنش را در شانه‌ها، پشت و گردن کاهش دهد. همچنین می‌تواند شدت و دفعات سردردهای تنشی و حملات میگرنی را کاهش دهد.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورت داشتن سردردهای مکرر و شدید در دوره قاعدگی بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک با معاینه جسمی و تجویز آزمایشات مختلف می‌تواند موجب بهبود سردرد قاعدگی شود. این سردردها ممکن است مربوط به پریود شما نباشد، بلکه مربوط به یک بیماری جدی پزشکی است. همچنین برای هر سردردی که علائم زیر را دارد باید به پزشک مراجعه کنید:

• سردرگمی ذهنی
• تشنج
• دوبینی
• بی حسی
• مشکل در صحبت کردن

کلام آخر

بسیاری از زنان سردردهای هورمونی و میگرن قاعدگی را تجربه می‌کنند، اما آیا راه درماین برای آن وجود دارد. در این مطلب راه‌های درمان خانگی و راه درمان پزشکی این عارضه را بیان کردیم، شما می‌توانید با داروهای بدون نسخه یا با نسخه و درمان‌های خانگی سردرد را درمان کنید. اگر علائم بدتر شد یا بهبود پیدا نکرد، باید به پزشک مراجعه کنید تا در مورد گزینه‌های دیگر صحبت کنید.

سوالات متداول 

1. احتمال سردرد پریودی در چه کسانی بیشتر است؟
   احتمال سردرد پریودی در همه زنان وجود دارد، اما احتمال بروز این سردرد در زنان ۱۸ تا ۲۹ سال بسیار بیشتر می‌باشد. 
2. آیا کم خونی می‌تواند موجب سردرد پریودی در زنان شود؟
   یکی از علائم عارضه کم خونی سردردهای خفیف است، اما به دلیل خونریزی ماهانه شدت سردردهای ناشی از کم خونی در زنان می‌تواند بسیار بیشتر باشد. 
3. دلیل تغییر سطح هورمون‌های بدن که موجب سردردهای قاعدگی می‌شود چیست؟
   نزدیک شدن به دوران یائسگی، سیکل قاعدگی، بارداری و…. ازجمله دلایلی هستند که می‌توانند موجب تغییر در هورمون‌های بدن و ایجاد سردردهای قاعدگی شوند. 
4. چه عواملی می‌توانند سردردهای قاعدگی را تشدید کنند؟
   تغییر شرایط آب و هوایی، خواب زیاد یا کم، غذاهای فرآوری شده، شیرین کننده‌های مصنوعی، مصرف کافئین زیاد، نور زیاد، صدای بلند و…. ازجمله عواملی هستند که می‌توانند سردردهای قاعدگی را تشدید کنند. 

منابع healthline